“Spremnost za ulaganja u inovativne projekte u Jugoistočnoj Evropi“: Ministarka Damjanović predstavila SEEIIST projekat na JRC radionici u Zagrebu

Ministarka nauke dr Sanja Damjanović predstavila je regionalni projekat - Međunarodni institut za održive tehnologije - na radionici “Spremnost za ulaganja u inovativne projekte u Jugoistočnoj Evropi”, koja se održava 04 - 05. jula 2018. godine u Zagrebu. Radionicu je organizovao Udruženi istraživački centar Evropske komisije u saradnji sa Fakultetom mašinstva i brodogradnje Univerziteta u Zagrebu, Centrom za tehnološki transfer i Hrvatskom agencijom za mala i srednja preduzeća, inovacije i investicije (HAMAG-BICRO), a u cilju razmjene najboljih praksi kada je u pitanju podrška inovativnim projektima.

Na Fakultetu mašinstva i brodogradnje okupili su se donosioci odluka za oblast naučnoistraživačke i inovativne djelatnosti na državnom i lokalnom niovu, predstavnici akademskog, naučnoistraživačkog, privrednog sektora, centara za tehnološki transfer, privrednih komora, koji imaju jedinstvenu priliku da na dvodnevnoj radionici diskutuju o optimalnim programima i finansijskim instrumentima podrške koji treba da ojačaju naučnoistraživačke kapacitete zemalja regiona i učine da investitori vide potencijal za ulaganje u mlade kompanije.

U uvodnom govoru, ministarka Damjanović je upoznala učesnike sa političkim i naučnim koracima koji su prethodili potpisivanju Deklaracije o upostavljanju međunarodnog instituta na prostoru Jugoistočne Evrope i bili neophodni u cilju osnivanja ovog regionalnog centra izvrsnosti, koji bi, kako je naglasila, ovaj Region učinio atraktivnim za mlade ljude i spriječio odliv talenata. U kontekstu glavne teme radionice, a koja se odnosi na investiranje u nauku za zemlje Jugoistočne Evrope, ministarka je kazala da je prošle godine međunarodni Institut bio samo ideja, a sada je u pitanju ozbiljni regionalni projekat, vrijedan za ulaganje.

Opcija za međunarodni institut, Hadronska kancer terapija sa istraživanjem u biomedicini pomoću protona i težih jona, za koju je jednoglasno glasao Upravni odbor Instituta, zasniva se upravo na najsavremenijim tehnologijama, a projekat bi bio jedinstven u svijetu jer bi 50 odsto vremena bilo odvojeno za istraživanje, odnosno testiranje novih elemenata za liječenje kancera, a što bi bilo atraktivno za naučnu zajednice Zapadne Evrope, kazala je ministarka Damjanović.

U duhu nauke za mir - SEEIIST projekat bi znatno doprinio razvoju moderne medicine, a takođe bi podstakao i razvoj savremenog digitalnog sistema koji bi omogućio kreiranje međunarodne kliničke i naučne mreže. Na ovaj način bi se omogućio međunarodni konzilijum onkologa što predstavlja veliki benefit za pacijente u svim zemljama regiona.

Centar bi promovisao osnovna istraživanja, stimulisao inovacije, uticao na otvaranje novih radna mjesta i doprinio ekonomskom razvoju regiona. Ministarka je naglasila da bi ovakav regionalni centar podstakao takođe i razvoj komplementarnih tehnologija i uticao na jačanje nacionalnog naučnog sistema u svakoj od pojedinačnih zemalja, te samim tim doprinio da Region postane konkurentan ostatku Evrope.

Ona je saopštila naredne korake u vezi sa realizacijom projekta, tzv. Pripremnu fazu projekta, koja obuhvata izradu Glavnog projekta i Biznis plana, što će biti i jedna od tema narednog sastanka Upravnog odbora Instituta koji se održava 13. jula u Skoplju.

Na panelu su, osim ministarke Damjanović, učestvovali i: Dubravko Majetić, prodekan za nauku i dekan, Mašinski fakultet i brodogradnja, Univerzitet u Zagrebu, Tome Antičić, državni sekretar za nauku i EU fondove, Ministarstvo znanosti i obrazovanja, Hrvatska, Vjeran Vrbanec, predsjednik menadžerskog odbora, Hrvatska agencija za mala i srednja preduzeća, inovacije i investicije, Mirka Jozić, šef Gradske kancelarije za ekonomiju, energetiku i zaštitu životne sredine, Grad Zagreb, Viktor Nedović i Saša Lazović, pomoćnici ministra, Ministarstvo obrazovanja, nauke i tehnološkog razvoja, Srbija, Stefano Fantoni, predsjednik Evropskog naučnog foruma Trst 2020 i Charlina Vitcheva, zamjenica generalnog direktora, Generalni direktorat za zajednička istraživanja, Evropska komisija.

Problemi poput odliva talenata, te nizak nivo ulaganja privatnog sektora u istraživanje i razvoj, su problem cijelog regiona. Zato je, saglasni su učesnici, podizanje nivoa inovacija zadatak svih društvenih participanata, akademske zajednice, te privatnog sektora. Neophodno je jačati regionalnu saradnju i koristiti fondove Evropske unije, odnosno najveći program za istraživanje i inovacije, Horizont 2020.

Da bi zemlje regiona bile kompetitivne i inovativne, potrebno je da svaka nova inovacija ima novu vrijednost. S tim u vezi, neophodno je pravilno upotrebljavati resurse, a u čemu će znatno pomoći i donošenje Strategija pametne specijalizacije, koja upravo locira inovativne niše zemalja i fokusira oblasti sa strateškim potencijalom u koje je neophodno ulagati i razvijati u cilju ekonomskog razvoja.

Podsjetimo, Crna Gora se već nalazi u Procesu preduzetničkog otkrivanja. Udruženi istraživački centar, Generalni direktorat Evropske komisije, podržava razvoj S3 u našoj državi od maja 2017. godine i sada smo uključeno u rad S3 platforme, koja pruža informacije, naučne i profesionalne savjete donosiocima odluka za uspostavljanje i realizaciju njihovih strategija za pametnu specijalizaciju.

U drugom dijelu današnje radionice, ispred Ministarstva nauke, učestvovao je generalni direktor Direktorata za naučnoistraživačku djelatnost dr Darko Petrušić na panelu posvećenom instrumentima podrške za mlade brzorastuće kompanije.

Direktor Petrušić je predstavio aktivnosti Ministarstva i iskustvo naše zemlje u povezivanje istraživanja i inovacija, te različitim instrumentima podrške kompanijama koje su visokotehnološki orjentisane.