Desetogodišnjica saradnje Ministarstva za ljudska i manjinska prava i Misije OSCE u Crnoj Gori u oblasti jačanja rodne ravnopravnosti

2004. godine u Crnoj Gori pokrenut je projekat „Rodna ravnopravnost u lokalnoj zajednici“ koji je tada Kancelarija za rodnu ravnopravnost, danas Odjeljenje pri Ministarstvu za ljudska i manjinska prava, počela sprovoditi u saradnji sa Misijom OEBS-a u Crnoj Gori. Nakon sprovedenih obuka o rodnoj ravnopravnosti, sa 10 opština (Bar, Bijelo Polje, Berane, Budva, Kotor, Nikšić, Pljevlja, Ulcinj, Herceg Novi, Cetinje), 2007. potpisan je prvi Memorandum o saradnji i intenzivirana saradnja na ovom polju. Kao jedna od obaveza iz Memoranduma bilo je i usvajanje lokalnih akcionih planova za rodnu ravnopravnost. .

Procjena je da je na lokalnom nivou (od potpisivanja prvog memorandum do sada) organizovano preko 200 vrsta obuka, za preko 3,000 učesnika/ca – opštinskih predstavnika/ca, civilni sektor, mlade, predstavnike/ce policije, zdravstva, školstva i ostalih relevanthin institucija i organizacija sa lokalnog nivoa, a 2013. godine, Ministarstvo i Misija OSCE u Crnoj Gori, podržali su osnivanje Mreže opštinskih koordinatora/ki, čiji rad i danas podržava.

U tom periodu, kroz saradnju Ministarstva, Misije OEBS-a i opština, unaprijeđene su dobre prakse u ostvarivanju politike jednakih mogućnosti na lokalnom nivou što predstavlja podsticaj za dalje unaprijeđenje normativnih i instuitucionalnih mehanizama, podizanje nivoa znanja i dobre prakse, sa ciljem ostvarivanja potpune ravnopravnosti na svim nivoima. 

U Crnoj Gori je u prethodnom periodu značajno poboljšana politika rodne ravnopravnosti u okviru lokalnih samouprava, zahvaljujući upravo aktivnostima  višegodišnjih partnera, Misije OEBS-a u Crnoj Gori i Ministarstva, ali i partnera iz lokalnih samouprava i civilnog sektora.

Ravnopravnost žena i muškaraca je osnovna dimenzija zaštite i promovisanja ljudskih prava.

Rodna ravnopravnost pretpostavlja da u jednom društvu, zajednici ili organizaciji postoje jednake mogućnosti za žene, muškarce i osobe drugačijih rodnih identiteta za njihov doprinos kulturnom, političkom, ekonomskom i socijalnom napretku, kao i da imaju jednake mogućnosti da uživaju sve koristii dobrobiti od napretka jedne zajednice.

Prema Zakonu o rodnoj ravnopravnosti, državni organi, organi državne uprave i lokalne samouprave, ali i svi drugi u društvu  dužni su da, radi postizanja rodne ravnopravnosti, u svim fazama planiranja, donošenja i sprovođenja odluka, kao i preduzimanja aktivnosti iz svoje nadležnosti ocjenjuju i vrednuju uticaj tih odluka i aktivnosti na položaj žena i muškaraca.

Prema Zakonu o rodnoj ravnopravnosti, državni organi, organi državne uprave i lokalne samouprave, ali i svi drugi u društvu  dužni su da, radi postizanja rodne ravnopravnosti, u svim fazama planiranja, donošenja i sprovođenja odluka, kao i preduzimanja aktivnosti iz svoje nadležnosti ocjenjuju i vrednuju uticaj tih odluka i aktivnosti na položaj žena i muškaraca.

Žene i muškarci u Crnoj Gori su jednaki u formalno-pravnom smislu. Ipak, u praksi, situacija je malo drugačija. Žene ne zauzimaju nijednu od tri najvažnije funkcije u državi, odnosno nemamo premijerku, predsjednicu države kao i Parlamenta.  Ali se možemo pohvaliti da je se žena nalazi na čelu sudske vlasti.

U Vladi Crne Gore su četiri  ministarke, od 19 ministarskih funkcija.  U Skupštini je 23, 4% . U tri opštine žene su predsjednice opštine.

Na zajedničkoj konferenciji koju su Misija Osce u Crnoj Gori i Ministarstvo za ljudska i manjinska prava nedavno organizovali ovim povodom, poručeno je da, prema rezultatima poslednjeg popisa stanovništva, domaćinstava i stanova u 2011. godini, u Crnoj Gori ima 620 029 stanovnika, od čega su 50,61% ili 313 793 žene. Dakle,  iako imamo podatak da malo veći procenat žena u odnosu na muškarce čini stanovništvo,  žene su ipak manjina i to u političkom i javnom životu, u sferi ekonimije i biznisa, i manje zaradjuju u odnosu na muškarce. Svi ovi  razlozi nalažu da se bavimo rodnom ravnopravnosću i da preduzimamo mjere kojima ćemo smanjiti disbalans pozicija i različitih rodnih uloga.

Ministarstvo za ljudska i manjinska prava