Podrška razvoju zdrave i konkurentne privrede

Podrška razvoju zdrave i konkurentne privrede

Pretpostavku podizanja nivoa konkurentnosti privrede u cjelini čini značaj razvoja i unapređenja sektora mikro, malih i srednjih preduzeća kao generatora novih ideja, novih proizvoda i novih radnih mjesta. Povećanje konkurentnosti ima presudnu ulogu u dugoročnom razvoju naše privrede ali i njenom integrisanju i prepoznatljivosti na evropskom i svjetskom tržištu.

Razvoj produktivnih i izvozno sposobnih malih i srednjih preduzeća koja doprinose ukupnom ekonomskom rastu Crne Gore, osnovni su faktor daljeg rasta i razvoja crnogorske ekonomije. Imajući u vidu kretanja makroekonomskih tokova u privredi Crne Gore, jasno je da se porast investicija i konkurentnosti domaće proizvodnje nameću kao jedan od najvažnijih zadataka ekonomske politike u budućnosti.

Stvarajući podsticajni investicioni ambijent kroz jačanje preduzetništva i saradnju sa biznis zajednicom, utičemo na unapređenje poslovnog ambijenta i olakšavamo poslovanje malih i srednjih preduzeća. Kroz povoljnu poslovnu klimu nastojimo da kreiramo uslove koji će dovesti do uspostavljanja moderne crnogorske ekonomije, zasnovane na znanju, inovacijama i održivom rastu.

• Uloga malih i srednjih preduzeća  u stvaranju konkurentnije privrede

Mikro, mala i srednja preduzeća, kao sektor koji čini najveći dio ukupnog broja preduzeća, u velikoj mjeri doprinose privrednom razvoju i konkurentnosti ekonomije. U Crnoj Gori 99 % svih preduzeća čine mala i srednja. U ukupnoj zaposlenosti učestvuju sa 83,13%, dok u izvozu učestvuju oko 75%.

Dalji razvoj MMSP sektora u Crnoj Gori treba da doprinese rastu društvenog proizvoda, otvaranju novih radnih mjesta i smanjenju nezaposlenosti. Značajan su izvor inovacija  i povećanja konkurentnosti na domaćem tržištu, uz snažan uticaj i ulogu u ravnomjernijem regionalnom razvoju. Posebno značajna uloga sektora malih i srednjih preduzeća ogleda se u razvoju konkurentnosti na nivou nacionalne ekonomije u funkciji unapređenja međunarodnog poslovanja domaće privrede i uspješnog tržišno pozicioniranje na globalnom tržištu.

• Strateški  i institucionalni okvir saradnje organa državne uprave i MMSP

Proces kreiranja i implementacije politika i programa razvoja preduzetništva i malih i srednjih preduzeća u nadležnosti je Ministarstva ekonomskog razvoja.

Politike razvoja mikro, malih i srednjih preduzeća, razvoja ženskog i cjeloživotnog preduzetničkog učenja prate se kroz ostvarenje postavljenih ciljeva i implementaciju definisanih mjera i aktivnosti kroz tri strateška dokumenta:

• Strategija razvoja mikro, malih i srednjih preduzeća 2018 - 2022. godina;
• Strategija razvoja ženskog preduzetništva 2021-2024. godina i
• Strategija razvoja cjeloživotnog preduzetničkog učenja 2020-2024. godina.

Predstavnici malog i srednjeg biznisa preko udruženja poslodavaca aktivno participiraju u kreiranju i implementaciji strateških dokumenata i radu Radnih grupa u cilju daljeg unapređenja poslovnog ambijenta, eliminisanja biznis barijera za njihovo poslovanje, razvoja preduzetničkih kompetencija, znanja i vještina i ekonomskog osnaživanja žena.

• Jačanje konkurentnosti privrede kroz razvoj preduzetničke infrastrustrukture

Razvoj preduzetničke infrastrukture (lokalni biznis centri, preduzetnički centri, savjetovališta za podršku razvoju preduzetništva i sl.) od posebnog su značaja kada je u pitanju unapređenje vještina i preduzetničkih kompetencija različitih ciljnih grupa. Preduzetnička infrastruktura, kroz pružanje savjetodavnih usluga za osnivanje novih preduzeća i raspoloživih programa podrške za započinjanje i dalji rast i razvoj postojećih preduzeća, kao i kroz organizaciju preduzetničkih ciklusa edukacije za različite ciljne grupe, predstavlja odličan poslovni model za povezivanje javnog i privatnog sektora.

Ministarstvo ekonomskog razvoja će u narednom periodu posebnu pažnju posvetiti unapređenju rada postojeće i umrežavanju preduzetničke (institucionalne) infrastrukture za nefinasijsku podršku MSP sektoru kroz kreiranje standardizovanog seta uluga koji će biti na raspolaganju potencijalnim i postojećim privrednim subjektima. 

Na koji način MERT podržava privredu?

• Paket mjera podrške građanima i privredi za II kvartal 2021. godine

Mjere podrške privredi i građanima predstavljaju vid pomoći Vlade Crne Gore u prevazilaženju velikih izazova sa kojima se suočilo kompletno crnogorsko društvo usled nepredvidive dinamike trajanja pandemije COVID 19.  Posljedice krize posebno su osjetile najranjivije kategorije stanovništva i privrede (stanovništvo u socijalnoj potrebi, penzioneri sa niskim primanjima, mikro, mala i srednja preduzeća). Kao rezultat zahtjeva privrede za nastavkom podrške, uz činjenicu da crnogorska ekonomija i dalje, u značajnoj mjeri, osjeća posledice pandemije, ukazala se prirodna potreba da se nastavi podrška i u drugom kvartalu 2021. godine.

Važan dio ovog paketa je i Program subvencionisanja zarada, kao direktna mjera koja omogućava očuvanje radnih mjesta i predstavlja značajnu pomoć poslodavcima za prevazilaženje krize. Programom je  predviđena podrška najugroženijim privrednim subjektima i preduzetnicima subvencionisanjem zarada u odnosu na ostvarene poslovne rezultate u prethodnoj godini, koja je bila veoma izazovna i teška za crnogorsku privredu. Ovom mjerom Vlada će podržati oko 6.000 ugroženih privrednih subjekata i oko 20.000 zaposlenih. Ukupan očekivani fiskalni efekat ove mjere je oko 15 miliona eura.

• Do subvencija bez odlaska na šalter?

Zahtjevi se podnose elektronskim putem i upotrebom digitalnog sertifikata (uz obavezu prethodnog podnošenja IOPPD) posredstvom elektronskog servisa „Program za dodjelu subvencija“ koji je realizovan na portalu Poreske uprave Crne Gore (https://eprijava.tax.gov.me/TaxisPortal) Preduzetnici koji ne posjeduju digitalni sertifikat za rad sa e-servisima Poreske uprave Crne Gore, zahtjev podnose unošenjem traženih podataka na istom portalu koristeći  Program za dodjelu Subvencije – preduzetnici bez certifikata uz prethodno podnešeni GPPFL/ZPO obrazac.

• Više informacija 

Više o paketu mjera podrške privredi i građanima za II kvartal 2021. godine možete naći na sljedećem linku koji je pripremilo   Ministarstvo ekonomskog razvoja.

Ukoliko imate nedoumice na raspolaganju je tim ljudi Ministarstva ekonomskog razvoja koji će vam pomoći da riješite dileme.Sve pitanja, nedoumice i eventualne primjedbe možete uputiti na sljedeću  adresu: subvencije@mek.gov.me

Podrška oporavku i daljem jačanju konkurentnosti domaće privrede

Stremeći ka ostvarivanju postavljenih strateških ciljeva, poštujući preporuke EU u ovoj oblasti, vjerujemo da ćemo sprovođenjem konkretnijih mjera i aktivnosti, doprinijeti intenzivnijem razvoju privrede i i jačanju njene konkurentnosti.

U periodu pred nama privredi će na raspolaganju biti set finansijskih i nefinansijskih podsticajnih mjera podrške, kako bi se doprinjelo snaženju  privredne aktivnosti, jačanju izvoznog potencijala i poboljšanju konkurentnosti proizvoda i usluga.

• Program za unapređenje konkurentnosti privrede

Ministarstvo ekonomskog razvoja će naredni period posvetiti izradi Programa za unapređenje konkurentnosti privrede. Set finansijskih i nefinasijskih podsticajnih mjera imaće za cilj podsticaj investicija, razvoj industrije i prerađivačko-proizvodnih kapaciteta, podsticaj izvoza, digitalizacije i inovativnost uvođenju međunarodnih standarda, što će doprinjeti jačanju njihove konkurentnosti na domaćem i inostranom tržištu.

Sa druge strane kroz set mjera nefinansijske podrške, usmjerenih prvenstveno na specifične ciljne grupe: mlade, žene, zanatlije i potencijalne preduzetnike kroz savjetodavnu i mentorsku podršku, kao i kroz organizaciju različitih preduzetničkih ciklusa edukacije, uticaće se na jačanje unutrašnjih biznis performansi privrednih subjekata i podizanje njihovih preduzetničkih kompetencija, znanja i vještina.

• Kome je namjenjen program?

Program  za unapređenje konkurentnosti privrede namjenjen je mikro, malim i srednjim preduzećaima koja su  registrovana u Crnoj Gori i posluju 100% u privatnom vlasništu,  postojećim i potencijalnim preduzetnicima,

• Potrebna su vam pojašnjenja? Kome se obratiti?

Sve informacije i stručnu pomoć možete dobite putem e-mail adrese  programi@mek.gov.me

Registar podsticajnih mjera za investicije

Ministarstvo ekonomskog razvoja u saradnji sa Grupom Svjetske banke kreiralo je Registar podsticajnih mjera za investicije sa sveobuhvatnim pregledom dostupnih finansijskih i nefinansijskih programa podrške i podsticajnih mjera i olakšica za privrednike i investitore. Registar sadrži podatke o 42 podsticajne mjere koje su domaćim i stranim investitorima dostupne kroz različite programe podrške namijenjene privredi, a koje kreiraju i sprovode nadležna ministarstva.

Ministarstvo ekonomskog razvoja će u koordinaciji sa nadležnim ministarstvima vršiti redovno i pravovremeno ažuriranje registra, u skladu sa aktuelnim programima podrške i podsticajima za privrednike i investitore.

• Više informacija

Više o Registru podsticajnih mjera za investicije možete naći ovdje.

Ukoliko imate nedoumice na raspolaganju je tim ljudi Ministarstva ekonomskog razvoja koji će vam pomoći da riješite dileme. Sve pitanja možete uputiti na sljedeće  adrese: marko.backovic@mek.gov.me i lazar.nenezic@mek.gov.me.

Razvoj nacionalnog brenda

U cilju unapređenja konkurentnosti privrede, bolje vidljivosti, prepoznatljivosti i pozicioniranosti države na inostranom tržištu, kao i stvaranja pozitivnog imidža intenzivno se radi na razvoju nacionalnog brenda, odnosno države kao brenda. Ovaj koncept je relativno nov u Crnoj Gori, a tiče se kreiranja krovnog brenda (brenda države) koji će omogućiti da se se posredstvom sinhronizovanog, koordinisanog i usklađenog predstavljanja države, koje je zasnovano na konkurentskim prednostima i posebnostima kojima Crna Gora raspolaže, poboljša vidljivost, prepoznatljivost i atraktivnost države na inostranom tržištu i kreira pozitivan imidž.

Strateški pristup razvoja brenda države je neophodan kako bi se kroz kreiranje krovnog brenda, iz kojeg proizilaze pojedinačni podbrendovi (turizam, kultura, poslovni/investicioni ambijent, domaći proizvodi i usluge, sport, unapređenje diplomatskih odnosa, političko pozicioniranje zemlje kao i uspješno vođenje međunarodne politike) stvorila jedinstvena prezentacija države u svijesti inostrane javnosti i omogućila sinhronizovano, koordinisano i usklađeno predstavljanje i pozicioniranje države, a u cilju:

1) povećanja konkurentnosti i prepoznatljivosti domaćih proizvoda i usluga, kao i povećanja izvoza;

2) promocije nacionalnih vrijednosti, istorije, tradicije i kulture, kao i drugih posebnosti Crne Gore;

3) podizanja svijesti javnosti o značaju razvoja i promovisanja nacionalnog brenda;

4) promovisanja domaće proizvodnje, kao i unaprjeđenja i povećanja njenog obima;

5) podsticanja povećanja broja domaćih proizvoda zaštićenih geografskom oznakom porijekla;

6) poboljšanja i izgradnje pozitivnog i održivog imidža Crne Gore;

7) podsticanja promovisanja turističkih usluga na domaćem i inostranom tržištu;

8) podsticanja investicija u Crnu Goru;

9) promovisanja reprezentativnog sporta, individualnih i kolektivnih sportova, sportskih klubova, kao i

promovisanja nacionalnih sportskih saveza i institucija sporta, i

10) promovisanja istaknutih stvaralaca.

Razvijajući nacionalni brend odnosno državu kao brend, utičemo na poboljšanje njene atraktivnosti. To znači da država postaje atraktivnija u investicionom i turističkom smislu, veća je tražnja za domaćim proizvodima i uslugama, država postaje privlačnija za život i rad (manji je odliv, a veći priliv talenata) i država je kredibilniji i atraktivniji partner u svim međunarodnim odnosima.

• Uloga nacionalnog brenda u stvaranju konkurentnije privrede

Nacionalni brend obuhvata jedinstven, privlačan i zanimljiv paket nacionalnih vrijednosti, koji predstavlja značajan faktor konkurentnosti pri ostvarenju ekonomskih ciljeva (povećanja izvoza, veći priliv stranih direktnih investicija, povećanje obima turističkog prometa, privlačenje talenata i sl). Na taj način nastoji se stvoriti konkurentska prednost države i omogućiti njena diferencijacija u odnosu na druge države. Jak nacionalni brend doprinosi kreiranju pozitivne percepcije svijeta o državi te unapređenju ekonomske i političke pozicije zemlje, a posljedično i unapređuje nacionalnu konkurentnost. Samim tim, imidž države koja je izgradila jak nacionalni brend, postaje pozitivan, što se direktno utiče na bolju pozicioniranost i promovisanje pojedinačnih brendova koji potiču iz te države, što se odražava na nacionalnu i poslovnu konkurentnost.

Vrijednosti na kojima se zasniva nacionalni brend Crne Gore su: održivost, izvrsnost, crnogorsko porijeklo proizvoda i usluga, inovativnost i društveni napredak. 

• Pravni, strateški  i institucionalni okvir razvoja nacionalnog brenda

Proces kreiranja i implementacije politike razvoja nacionalnog brenda u nadležnosti je Ministarstva ekonomskog razvoja.

Donošenjem Zakona o nacionalnom brendu 2017. godine i pratećim podzakonskim aktima, stvoren je normativni okvir za razvoj nacionalnog brenda, brenda grada i regiona.

U izradi je nacrt Strategije razvoja nacionalnog brenda 2022-2026. 

• Vizuelni identitet nacionalnog brenda

Nacionalni brend se grafički predstavlja odgovarajućim vizuelnim identitetom, koji može sadržati logotip, slogan i ispis riječi MONTENEGRO.

• Ko mogu biti nosioci prava korišćenja logotipa nacionalnog brenda?

pravna i fizička lica, državni organi, organi državne uprave, nadležni organi opštine, organi lokalne uprave, sudovi, državno tužilaštvo, privredna društva u većinskom vlasništvu države, koja obavljaju poslove od javnog interesa, diplomatsko-konzularna predstavništva, institucije i službe čiji je osnivač Crna Gora, odnosno opština, preduzetnici i druge organizacije i udruženja.