Pažnja: Sadržaj ove stranice je dio arhivskog sadržaja i odnosi se na prethodne sazive Vlade Crne Gore. Moguće je da su informacije zastarjele ili nerelevantne.
Arhiva

Obim i struktura neformalne ekonomije u Crnoj Gori i dalje na visokom nivou -Pokazatelji IPSOS istraživanja-

Objavljeno: 29.07.2022. 07:09 Autor: Ministarstvo finansija

U cilju svođenja stope sive ekonomije na najmanju moguću mjeru, budući da postojeći stepen njene zastupljenosti u ukupnoj ekonomiji zabrinjava, Ministarstvo finansija kontinuirano razmatra moguće mehanizme kojima bi se, na adekvatan način, ciljano djelovalo na krucijalne tačke.  

Stoga je Ministarstvo finansija iniciralo istraživanje sa namjerom utvrđivanja obima i strukture sive ekonomije, odnosno neformalnog zapošljavanja u Crnoj Gori. Zadatak istraživanja, koje je realizovala istraživačka agencija IPSOS, bio je da se uporedi stopa sive ekonomije u našoj zemlji sa zemljama Evropske unije (EU) i zemljama kandidatima za članstvo u EU, u procentu od BDP-a, da se utvrde  pojavni oblici sive ekonomije po djelatnostima i regionima, kao i da se procijeni njen uticaj  na konkurentnost u Crnoj Gori. Takođe, predmet istraživanja bilo je i  utvrđivanje udjela preduzeća koja se bave sivom ekonomijom, kao i identifikovanje njenih glavnih uzročnika, s posebnim akcentom na  neformalne aktivnosti i razloge  zbog kojih se preduzeća opredjeljuju  za takvo djelovanje.

Ključni nalaz ovog istraživanja pokazuje da siva ekonomija u Crnoj Gori 2022. godine, u formalnom sektoru, prema anketnom metodu, iznosi 20.6% BDP-a, što predstavlja smanjenje od 3.9 procentnih poena u odnosu na 2014. godinu.  Napominjemo da procjene obuhvataju samo dio sive ekonomije koji se odnosi na formalni sektor, budući da su anketirana samo registrovana preduzeća i preduzetnici. U poređenju sa drugim zemljama, gdje je primijenjen isti anketni metod, obim sive ekonomije Crne Gore približan je nivou u Poljskoj i Letoniji, viši je nego u Litvaniji i Estoniji, a niži nego u Rusiji, Ukrajini, Kirgistanu, Moldaviji, Kosovu i Rumuniji.

Dodatni oprez, iako je riječ o  nešto nižoj stopi u odnosu na 2014. godinu, zahtijeva uključenost crnogorskih preduzeća u aktivnosti sive ekonomije, koji prema sopstvenom priznanju  menadžera, pokazuje da se gotovo svaki deseti privredni subjekat u Crnoj Gori bavi aktivnostima sive ekonomije.

Nešto niža sklonost ka aktivnostima sive ekonomije posljednjih nekoliko godina uzrokovana je  poboljšanjem  poslovnog ambijenta i smanjenjem nelojalne konkurencije neformalnog sektora.

Relativno dobre ocjene bilježi  uspješnost različitih inspekcija- inspekcije rada, Uprave prihoda i carina, kao i tržišne inspekcije, u segmentu detektovanja zaposlenih bez ugovora o radu i drugih  oblika neformalnog zapošljavanja i sive ekonomije.

Značajno smanjenje utvrđeno je i u dijelu  neformalnog zapošljavanju na tržištu rada, u odnosu na anketnu 2014. godinu, pa je tako udio zaposlenih koji su radili bez plaćenih poreza i doprinosa, sa 22.3% snižen na 15.7%. Ipak, ne ohrabruje podatak da je udio zaposlenih koji primaju dio zarade u gotovini bez plaćanja poreza i doprinosa ostao na istom nivou.

Dakle, istraživanje je potkrijepilo tvrdnje da je udio sive ekonomije i dalje na veoma visokom nivou, značajnom višem u odnosu na evropske zemlje, potvrđujući da se u regulisanju oporezivanja rizičnih oblasti i širenju poreskog obuhvata,  nalazi ozbiljan poreski potencijal, odnosno da bi propušteni prihodi po ovom osnovu, bili dovoljni da se izbjegne neophodno zaduživanje za tekuću godinu.

Tagovi

Da li vam je sadržaj ove stranice bio od koristi?