U Upravi za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove u periodu od 8. do 12. maja 2023. godine, održana je ekspertska misija TAIEX-a za fitosanitarne inspektore i Odsjek za zdravstvenu zaštitu bilja, u cilju efikasnije implementacije Regulative (EU) 2019/2072 (TAIEX Expert Mission on implementation of Commission Implementing Regulation (EU) 2019/2072).

Međunarodni ekspert Vlasta Knapič iz Slovenije i Marijana Kelava, rukovodilac odsjeka za zdravlje bilja Ministarstva poljoprivrede Hrvatske, kroz prezentacije i diskusiju prenijele su iskustva država članica Evropske unije u sprovođenju odredbi navedene Regulative koja reguliše uvoz i premještanje bilja, biljnih proizvoda i objekata pod nadzorom na način da se spriječi unošenje veoma štetnih organizama na teritoriju Evropske unije. 

U cilju spriječavanja unošenja veoma štetnih organizama na teritoriju Crne Gore, kao i u cilju usaglašavanja sa legislativom Evropske unije, Odsjek za zdravstvenu zaštitu bilja Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, je propisom Liste štetnih organizama bilja, biljnih proizvoda i i objekata pod nadzorom („Sl.list CG, br.32/2023) prenio odredbe Regulative (EU) 2019/2072, tako da su savjetnici Odsjeka za zdravstvenu zaštitu bilja fitosanitarnim inspektorima kroz praktičan rad tumačili odredbe novog nacionalnog propisa, uzmajući u obzir da su njime propisane nove obaveze iz oblasti zdravlja bilja.  

Tokom ekspertske misije akcenat je dat na novine u odnosu na dosadašnji sistem kontrole u oblasti zdravlja bilja: povećan broj bilja, biljnih proizvoda i objekata pod nadzorom koji će biti predmet kontrole na uvozu i za koje će biti potreban fitosertifikat, kao i kategorizacija štetnih organizama u zavisnosti  od rizika od njihovog unošenja, koji je povezan i sa biljem i sa njegovim porijeklom (karantinski i regulisani nekarantinski štetni organizmi). 

Poseban akcenat obuke je dat na zabrane unošenja određenog bilja na teritoriju Crne Gore u zavisnosti od njegovog porijekla. Naime, osim zabrana propisanih navedenom legislativom, zabrane se odnose i na visokorizično bilje propisano Regulativom (EU) 2018/2019, koja je prenešena u Pravilnik o fitosanitarnim mjerama za unošenje bilja i biljnih proizvoda koji predstavljaju neprihvatljiv rizik od štetnih organizama ("Sl. list CG", br. 135/2022 i 32/2023).

Tokom ekspertske misije diskutovalo se i obavezama koje su propisane regulativama Evropske unije o prioritetnim štetnim organizmima i službenim kontrolama, kao važnim elementima novog režima u zdravlju bilja.