Certifikaciono tijelo GovME CA

Ministarstvo javne uprave je uspostavilo i upravlja insfrastrukturom javnih ključeva (PKI), tj. sistemom za pružanje kvalifikovanih elektronskih usluga povjerenja. U skladu sa Zakonom o elektronskom potpisu („Službeni list RCG", br. 55/2003, 31/2005), ovo ministarstvo je 2009. godine upisano u Evidenciju davalaca elektronskih usluga povjerenja za vršenje elektronske usluge povjerenja izrada certifikata za napredni elektronski potpis. Od 2025. godine, Ministarstvo javne uprave je steklo status kvalifikovanog davaoca elektronskih usluga povjerenja i za organe državne uprave vrši sljedeće usluge povjerenja:

• izrada kvalifikovanog certifikata za elektronski potpis;
• izrada kvalifikovanog certifikata za elektronski pečat;
• izrada kvalifikovanog vremenskog pečata;
• kvalifikovana usluga elektronske preporučene dostave;
• kvalifikovana usluga verifikacije kvalifikovanih elektronskih potpisa;
• kvalifikovana usluga verifikacije kvalifikovanih elektronskih pečata.

Takođe, Ministarstvo vrši elektronsku uslugu povjerenja izrade sertifikata za autentifikaciju internet stranica, koja se upisuje u Evidenciju davalaca elektornskih usluga povjerenja.

Ove usluge omogućavaju bezbjednu elektronsku identifikaciju i potvrdu autentičnosti dokumenata, čime se administrativni i poslovni procesi pojednostavljuju i ubrzavaju.

Šta je GovME CA?

GovME CA (Government of Montenegro Certification Authority) je zvanično sertifikaciono tijelo Vlade Crne Gore, osnovano u okviru Ministarstva javne uprave u cilju pružanja kvalifikovanih elektronskih usluga povjerenja i elektronske identifikacije. Njegova osnovna uloga jeste da obezbijedi bezbjedno i pouzdano digitalno okruženje za elektronsku komunikaciju između državnih institucija, kao i između države i građana.

GovME CA funkcioniše u skladu sa Zakonom o elektronskoj identifikaciji i elektronskom potpisu, kao i sa eIDAS regulativom Evropske unije, što ga čini usklađenim sa savremenim evropskim standardima i praksama u oblasti digitalnog identiteta.

Kome je namijenjen GovME CA?

Usluge koje pruža GovME CA prvenstveno su namijenjene organima državne uprave, shodno važećoj Uredbi o organizaciji i načinu rada državne uprave, ali, u širem smislu, one služe digitalizaciji javne uprave i jačanju povjerenja u elektronske servise države.

Zahvaljujući tim uslugama, javna uprava je u mogućnosti da komunicira efikasnije, bezbjednije i transparentnije, putem digitalnog potpisivanja dokumenata, autentifikacije korisnika i elektronske dostave.

Struktura i organizacija GovME CA

Hijerarhijska struktura PKI zasnovana je na dvoslojnoj arhitekturi koju čine korijensko sertifikaciono tijelo GovME Root CA i podređeno sertifikaciono tijelo, koje pruža elektronske usluge povjerenja za krajnje korisnike GovME CA.

GovME CA funkcioniše kroz jasno definisanu strukturu koju čine tri ključna tijela:

• Upravljačko tijelo (GovME CA PMA) – nadležno za strateško upravljanje i donošenje odluka koje se odnose na funkcionisanje sistema;
• Operativno tijelo (GovME CA OA) – nadležno za svakodnevne tehničke i operativne aktivnosti, provjeru funkcionalnosti i nadzor nad sistemom;
• Registraciono tijelo (GovME CA RA) – odgovorno za obradu zahtjeva korisnika, identifikaciju i registraciju subjekata koji zahtijevaju elektronske usluge povjerenja.

Ova struktura omogućava visok nivo bezbjednosti, efikasnosti i institucionalne odgovornosti u radu sistema, čije upravljanje predstavlja izuzetan napor

Tehnička i pravna usklađenost

Sistem GovME CA razvijen je, testiran i sertifikovan u skladu sa najvišim standardima informacione bezbjednosti i zakonodavnim zahtjevima. Cjelokupan sistem – uključujući softversko rješenje i prateću dokumentaciju – razvijan je paralelno i potpuno je usklađen sa:

• Zakonom o elektronskoj identifikaciji i elektronskom potpisu,
• eIDAS regulativom Evropske unije,
• međunarodnim standardima u oblasti bezbjednosti i usluga povjerenja.

Sertifikacija GovME CA sistema

Kao jedan od neophodnih koraka u procesu dobijanja statusa kvalifikovanog davaoca elektronskih usluga povjerenja, izvršena je nezavisna procjena usklađenosti uspostavljenog GovME CA sa nacionalnim i EU zakonodovastvom, kao i međunarodnim standardima iz ove oblasti. Procjenu je izvršio Slovenski institut za kakovost i meroslovje (SIQ) iz Ljubljane – akreditovano i notifikovano tijelo za ocjenu usklađenosti prema relevantnim EU direktivama.

Nakon uspješne opsežne provjere svih činjenica koje se odnose na rad GovME CA, navedeni institut je izdavao međunarodno priznati sertifikat Attestation of Conformity za GovME CA sistem, čime je ovaj sistem i zvanično sertifikovan.

Značaj za Crnu Goru i javnu upravu

Formiranjem i pokretanjem rada GovME CA, Crna Gora je napravila značajan iskorak u digitalnoj transformaciji javne uprave. Ovim je:

• unaprijeđena bezbjednost elektronske komunikacije,
• obezbijeđena usklađenost sa nacionalnim i zakonodavstvom i standardima Evropske unije,
• omogućena šira upotreba digitalnih servisa,
• ojačano povjerenje u digitalno poslovanje i elektronske servise u javnom sektoru.

GovME CA predstavlja temelj digitalnog povjerenja i važan stub moderne i efikasne javne uprave u Crnoj Gori.