Saopštenje: 10. oktobar - Svjetski dan mentalnog zdravlja

Pod motom Mentalno zdravlja u primarnoj zdravstvenoj zaštiti poboljšanje tretmana i promocije mentalnog zdravlja obilježava se 10. oktobar Svjetski dan mentalnog zdravlja.

U okviru dvogodišnjeg Sporazuma o saradnji za period između Ministarstva zdravlja Crne Gore i Svjetske zdravstvene organizacije za Evropu mentalno zdravlje prepoznato je kao jedan od prioriteta strateške saradnje.

U cilju unaprijeđenja dostupnosti i kvaliteta zaštite mentalnog zdravlja za marginalne i vulnerabilne grupe stanovništva, planirano je da se, u predstojećem dvogodišnjem periodu, definiše nacionalni akcioni plan sa konkretnim i mjerljivim ciljevima, jasnom vremenskom dinamikom i mehanizmom za monitoring i evaluacijumom, a u skladu sa okvirom postavljenim Nacionalnom strategijom za razvoj mentalnog zdravlja (2003.god.)

Izrada realnog akcionog plana sa ostvarljivim ciljevima pretpostavlja sprovođenje kvalitetne procjene stanja sistema mentalnog zdravlja. Prilikom sprovođenja predmetne procjene posebna pažnja biće posvećena:

- političko i pravnom okviru relevantnom za zaštitu mentalnog zdravlja, uključujući i propise koji regulišu invalidsku zaštitu i zdravstveno osiguranje,
- organizacionom modelu sistema mentalnog zdravlja, načinu finansiranja pružanja usluga, pitanju podjele nadležnosti, sistemu monitoringa / evaluacije i obezbjedjivanja kvaliteta usluga,
- načinu pružanja usluga, strukturi i profilu raspoloživih ljudskih resursa.

Šta je mentalno oboljenje i kako ga prepoznati?

Mentalno oboljenje uključuje širok spektar problema i poremećaja. Javljaju se kod više od 25% ljudi tokom nekog perioda njihovog života. To su univerzalni poremećaji koji pogađaju ljude iz svih zemalja i društava, osobe svih starosnih dobi, žene i muškarce, bogate i siromašne, iz gradskih i seoskih sredina. Ti poremećaji imaju ekonomski uticaj na društvo, kao i na kvalitet života pojedinaca i njihovih porodica. Mentalni poremećaji i poremećaji ponašanja prisutni su u svakom trenutku kod oko 10% odrasle populacije.

Šta uzrokuje mentalno oboljenje?

Mentalna oboljenja mogu biti posledica teških, nepredvidivih događaja i poteškoća da se prevaziđu problemi. Faktori koji su udruženi sa prevalencom, početkom i tokom mentalnih poremećaja i poremećaja ponašanja su siromaštvo, pol, starost, konflikti i katastrofe, teške tjelesne bolesti, porodično i socijalno okruženje, odnosno oni mogu biti biološke, psihološke i socijalne prirode. Način na koji društvo reaguje veoma je bitan za oporavak oboljelih osoba.

Opšte preporuke Svjetske zdravstvene organizacije za napredak u oblasti mentalnog zdravlja:

Obezbijediti liječenje u okviru primarne zdravstvene zaštite.
Obezbijediti dovoljno psihijatara.
Pružiti liječenje u zajednici.
Obrazovati stanovništvo.
Uključiti zajednicu, porodicu i korisnike.
Uspostaviti nacionalnu politiku, programe i zakone.
Razvijati stručan kadar.
Povezati se sa drugim sektorima.
Pratiti mentalno zdravlje u zajednici.
Podržati istraživanja.