Danas je Svjetski dan borbe protiv side

Okruženje bez stigme i diskriminacije prioritet Ministarstva zdravlja

Održiv i efikasan odgovor na infekciju koju izaziva virus humane imunodeficijencije (HIV-Human Immunodeficiency Virus) važan je segment javno zdravstvenog sistema koji zahtijeva multisektorski pristup i kontinuiranu saradnju. Ministarstvo zdravlja i danas na Svjetski dan borbe protiv side (AIDS), šalje nedvosmislenu poruku da će nastaviti kontinuiranu borbi u cilju suzbijanja i širenja ove infekcije i stvaranja adekvatnog okruženja za osobe pogođene HIV infekcijom.

Raspoloživi podaci govore da je HIV infekcija prisutna u Crnoj Gori, ali da smo država sa niskom stopom HIV infekcije, iako se od februara 2022. godine suočavamo sa značajnim prilivom stranih migranata, koji liječenje nastavljaju u našem zdravstvenom sistemu, sa regulisanim pravnim statusom boravka u Crnoj Gori.

Prema podacima iz Registra za HIV/AIDS Instituta za javno zdravlje, u Crnoj Gori sa HIV infekcijom živi oko 400 osoba. Od početka 2023. godine do kraja novembra tekuće godine, registrovano je 46 osoba sa HIV infekcijom u Crnoj Gori, od toga 16 osoba je sa prethodno dijagnostikovanom infekcijom u zemljama porijekla, koje su, uz regulisan pravni status boravka, nastavili terapiju u našoj državi.

Stoga, infektivni potencijal i prisutni socijalni faktori, koji mogu uticati da se ova infekcija otme kontroli, zahtijevaju stalni oprez i agnažman i zdravstvenog sistema, ali i društva u cjelini.  

Ministarstvo zdravlja sprovodi Nacionalni HIV/AIDS program u koordinaciji i komunikaciji sa relevantnim institucijama i organizacijama, uključujući javne zdravstvene ustanove i Nacionalno koordinaciono tijelo za HIV/AIDS, zahvaljujući čijem predanom radu tokom svih ovih godina imamo mjerljive rezultate u prevenciji HIV/AIDS-a u našoj državi. Neophodno je istaći i saradnju sa nevladinim organizacijama (NVO) koje se bave ovom oblašću, a koje imaju ključnu ulogu u obuhvatu teško dostupnih grupa.

Poseban fokus svakako je na preventivnom radu među ključnim populacijama, obezbjeđivanje bezbjedne krvi, te unapređenje dijagnostike, liječenja i njege osoba koje žive sa HIV-om. Potrebno je dodatno raditi na povećanju stope testiranja na HIV, koja još uvijek nije na željenom nivou.

Prioritetna obaveza Ministarstva zdravlja je stvaranje adekvatnog okruženja za osobe pogođene HIV infekcijom, bez stigme i diskriminacije, jer se univerzalna ljudska prava ne mogu dovoditi u pitanje, već je obaveza svakog od nas da ih štitimo i unapređujemo.

Važno je istaći da Vlada Crne Gore u potpunosti finansira sve komponente liječenja, dok je u cjelosti preuzela i finansiranje nabavke brzih testova i ispitivanja urina, usluge dobrovoljnog savjetovanja i testiranja, nabavku metadona i terapije za održavanje metadona, kao i usluge u javnim institucijama, rutinski nadzor nad HIV-om i module kontinuirane medicinske edukacije.

Snažan partner Crne Gore u realizaciji svih ovih aktivnosti je Globalni fond, koji kroz finansijsku, stručnu i tehničku pomoć značajno doprinosi unapređenju prevencije, tretmana i podrške osobama koje žive sa HIV-om. Kroz pružanje podrške tokom godina, Globalni fond je pomogao Crnoj Gori u svim ključnim strateškim oblastima, u skladu sa postavljenim strateškim principima i ciljevima. Izrađen je veliki broj nacionalnih vodiča i protokola za prevenciju HIV-a i liječenje AIDS-a, ključne ciljne grupe dobile su informacije o prevenciji HIV-a, potreban materijal i usluge prevencije, podrške i liječenja, ojačani su kapaciteti zdravstvenih radnika i drugih profesionalaca, NVO i vladinih institucija u oblasti monitoringa i evaluacije odgovora na HIV, uključujući biološko-bihevioralni nadzor. Ministarstvo zdravlja i ovom prilikom upućuje veliku zahvalnost Globalnom fondu, kao našem strateškom partneru i donatoru zdravstvenog sistema, na dugogodišnjem partnerstvu i podršci.

Pored značajne finansijske pomoći Globalnog fonda, u skladu sa njihovim preporukama i međunarodnim obavezama, iz državnog budžeta se na godišnjem nivou izdvajaju značajna sredstva za podršku aktivnostima nevladinih organizacija na prevenciji i podršci ključnim populacijama u ovoj. Na ovaj način država pokazauje da cijeni doprinos nevladinog sektora i pokazan nivo odgovornosti za pružanje ovih usluga ključnim populacijama u riziku.

I u narednom periodu nastavićemo da budemo snažan partner svim relevantnim akterima u ovom procesu i čvrst oslonac ka ostvarivanju zajedničkog cilja, a to je kontinuirana borba protiv HIV/AIDS-a.