Uprava izradila Studiju zaštite kulturne baštine za PUP Opštine Pljevlja

Uprava za zaštitu kulturnih dobara izradila je Studiju zaštite kulturne baštine za potrebe Izmjena i dopuna Prostorno urbanističkog plana Opštine Pljevlja.

Kao što je prepoznato zakonom, planskim dokumentima obezbjeđuje se zaštita kulturnih dobara i njihove okoline, kao integralnog dijela savremenog društvenog, ekonomskog i urbanog razvoja, na način kojim se poštuje njihov integritet i status i dosljedno sprovode režim i mjere zaštite.

U tom kontestu, radna grupa Uprave je, u cilju izrade ovog veoma važnog dokumenta, izvršila istraživanja dokumentacije, kao i terenska istraživanja Opštine Pljevlja, kako bi ostvarila uvid u stanje baštine jedne od najvećih opština u Crnoj Gori.

Pljevlja imaju dugu i značajnu istoriju, kulturu i tradiciju. Baštine brojna materijalna i nematerijalna dobra, od praistorije preko antike, srednjeg i novog vijeka, pa sve do nasljeđa antifašizma, kao i arhitekture XX vijeka. Baštine sve vrste materijalnog nasljeđa i kulturnih dobara, uključujući arheološke lokalitete, djelove i objekte urbanih i ruralnih cjelina, nekropole i pojedinačne objekte na njima, sakralne objekte kao i predmete vezane za navedena dobra,za tradicionalno privređivanje, narodne nošnje, folklorno nasljeđe i dr.

Kako je navedeno u Studiji, koncept zaštite kulturnog nasljeda, važnog resursa za razvoj Opštine Pljevlja, podrazumjeva očuvanje, zaštitu i unaprjeđenje stanja, naročito kulturnih dobara i njihove zaštićene okoline, koja predstavlja osnov za razvoj održivog turizma na području opštine. Takođe, ukazano je da je pri izradi Izmjena i dopuna Prostorno-urbanističkog plana opštine Pljevlja, potrebno poštovati osnovna konzervatorska načela, koji očuvanje kulturnih vrijednosti temelje na maksimalnom uvažavanju stanja u momentu uspostavljanja zaštite, odnosno na očuvanju autentičnosti kulturnog dobra.

U Studiji su detaljno obrađeni i ostali segmenti kulturnog nasljeđa, kojima je potrebno posvetiti posebnu pažnju: potencijalni arheološki lokaliteti, prostori sa izraženim ambijentalnim vrijednostima, potencijalna kulturna dobra za koje se osnovano pretpostavlja da imaju kulturno istorijske vrijednosti, evidentiranii objekti, kao i prostori koji posjeduju vrijednosti kulturnog pejzaža.

U opštini Pljevlja ima 47 nepokretnih kulturnih dobara, od kojih veliki broj ima status kulturnog dobra od nacionalnog značaja. To su, između ostalog, Arheološki lokalitet Komini, poznat i kao Municipium S, na kome je pronađena veoma rijetka stalena posuda Dietreta, U ovom gradu i njegovoj okolini nalazi se izuzetno skarlano nasljeđe od nacionalnog značaja, Husein pašina džamija i Manastir Svete Trojice. Tu su i Manastiri Dubočica, Dovolja, Svetog Arhandjela Mihaila na Đurđevića Tari...

Respektabilno nasljeđe, koje ima status kulturnih dobara, posvećeno je i stardalim borcima u Drugom svjetskom ratu: To su Memorijalni centar na Stražici, kao i drugi spomenici, spomen ploče i spomen česme u znak sjećanja na poginule u NOB-u.

U opštini Pljevlja više je zaštićenih pokretnih kulturnih dobara, a osim Zavičajnog muzeja oni se nalaze i u Manastiru Svete Trojice i Husein-pašinoj džamiji.

U Studiji su obrađena i nematerijalna kulturna dobra koja se praktikuju na cijeloj teritoriji Crne Gore, pa i u Pljevljima: crnogorski oro (izvodacka umjetnost, folklorna igra), kulturno dobro Izrada gusala (tradicionalni zanat) i kulturno dobro Sviranje i pjevanje uz gusle ili Guslanje, takođe izvođačka umjetnost. Nematerijalno kulturno nasljeđe, sačuvano živo nasljeđe pljevaljskog kraja dijelom je evidentirano 2012. godine u Prvom popisu nematerijalnih dobara Crne Gore. Za neka od dobara podnijeta je i prihvacena inicijativa za dalju kulturno-istorijsku valorizaciju.

Nesumnjivo da izrađena Studija, sa kojom treba da bude usaglašen Plan izmjena I dopuna PUP-a opštine Pljevlja, predstavlja kvalitetnu osnovu za očuvanje i unaprjeđenje kulturnog nasleđa, kao i ostvarenje planova razvoja ove opštine.