Prihodi budžeta u periodu januar - maj 2021. godine iznosili su 628,6 mil. € ili 13,6% procijenjenog BDP-a (4.636,6 mil. €) što je na nivou planiranih, dok su u odnosu na uporedni period 2020. godine veći za 13,0 mil. € ili 2,1%.

Da je vidljiv oporavak ekonomske aktivnosti svjedoči rast prihoda u aprilu i maju i to za 14,8% odnosno 18,0% u odnosu na iste mjesece prethodne godine. Dakle, rast prihoda u periodu januar - maj od samo 2,1% rezultat je prije svega visoke naplate prihoda ostvarene u periodu prije pandemije (januar - mart 2020. godine).

Rast gotovo svih kategorija prihoda u odnosu na prethodnu godinu ukazuje na postepeni oporavak ekonomske aktivnosti kao posljedica poboljšanja epidemiološke situacije u zemlji, te samim tim i ublažavanja epidemioloških mjera koje su ograničavale ekonomske tokove.

Prihodi po osnovu poreza na dodatu vrijednost u posmatranom periodu iznosili su 218,8 mil. € i veći su za 2,1 mil. € ili 1,0% u odnosu na isti period prethodne godine, dok su u odnosu na plan neznatno niži. Rast je posebno vidljiv u aprilu i maju kada je prosječna stopa rasta ove kategorije iznosila 27,8%.

Prihodi od akciza naplaćeni su u iznosu od 76,5 mil. € što je za 3,1 mil. € ili 4,3% više u odnosu na planirane kao rezultat ostvarene naplate iznad plana gotovo svih kategorija akciznih proizvoda. U odnosu na prethodnu godinu pad ostvaren u prethodnim mjesecima značajno je usporen i sada iznosi svega 1,0 mil. € ili 1,2%.

I pored značajnog pada privredne aktivnosti tokom 2020. godine, naplata prihoda po osnovu poreza na dobit pravnih lica je na približno istom nivou iz prethodne godine, dok su prihodi po ovom osnovu u odnosu na plan veći za čak 13,3 mil. € ili 33,8%.

Doprinosi su u odnosu na isti period prethodne godine veći za 10,3 mil. € ili 5,8% dok su u odnosu na plan manji za 6,3 mil. € ili 3,2%.

Kategorija ostali prihodi bilježi negativno odstupanje od 1,5 mil. € u odnosu na isti period 2020. godine, pri čemu se u narednom periodu očekuje značajan rast ove kategorije prihoda shodno Zakonu o budžetu za 2021. godinu, odnosno donešenom Zaključku Vlade kojim se privredna društva u većinskom vlasništvu države obavezuju da izvrše uplatu u državni budžet dobiti ostvarene u 2020. godini, shodno vlasničkom udjelu države.

Imajući u vidu da Zakon o budžetu za 2021. godinu nije donešen do 31. decembra prethodne godine, shodno članu 37 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti, pristupilo se privremenom finansiranju po kojem se potrošačkim jedinicama mjesečno odobravaju sredstva do iznosa 1/12 (jedne dvanaestine) stvarnih izdataka u prethodnoj fiskalnoj godini, u skladu sa kojim je utvrđen plan izdataka za prvih pet mjeseci 2021. godine.

Izdaci budžeta u periodu januar - maj 2021. godine iznosili su 792,2 mil. € ili 17,1% procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane manji su za 81,7 mil. € ili 9,3% iz razloga što se u uslovima privremenog finansiranja polazi od pretpostavke stvaranja neophodne fiskalne rezerve kako bi se finansirale neophodne mjere i aktivnosti u periodu neizvjesnosti kada je u pitanju trajanje pandemije. U odnosu na isti period 2020. godine, izdaci budžeta su veći za 9,5 mil. € ili 1,2% usljed veće realizacije određenih kategorija.

Otplata obaveza iz prethodnog perioda bilježi rast u odnosu na uporedni period 2020. godine u iznosu od 10,0 mil. € kao rezultat prinudne naplate po osnovu duga „Montenegro Airlines“ prema „Aerodromi Crne Gore“ u iznosu od 9,5 mil. €.

Takođe, kategorija rezerve kontinuirano bilježi rast u odnosu na uporedni period prethodne godine prvenstveno usljed izdvajanja sredstava za osnivački kapital nove nacionalne avio kompanije „To Montenegro“, ali i mjesečnih izdvajanja po osnovu subvencionisanja zarada zaposlenih u ugroženim djelatnostima definisanim paketima mjera podrške građanima i privredi.

Rast u odnosu na uporedni period prethodne godine bilježi i kategorija bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca u iznosu od 20,8 mil. € ili 10,1% usljed povećanja zarada u sektorima Zdravstva i Prosvjete, kao i različitog tretmana fonda bruto zarada Univerziteta Crne Gore tokom 2020. godine u odnosu na 2021. godinu.[1]

[1] U 2020. godini svi troškovi Univerziteta Crne Gore (uključujući i bruto zarade) bile su planirane na izdatku Transferi dok je privremenim finansiranjem izvršena reklasifikacija po izdacima što je uvećalo ukupan fond bruto zarada u 2021. godini.