Saopštenje sa 2. sjednice 44. Vlade Crne Gore

Vlada je na danas održanoj 2. sjednici kojom je predsjedavao predsjednik mr Milojko Spajić, utvrdila Predlog zakona o izmjenama Zakona o budžetu Crne Gore za 2023. godinu. Planirane izmjene donose se zbog tehničkog usaglašavanja sa novom Uredbom o organizaciji i načinu rada državne uprave, planiranja sredstava u cilju realizacije paketa podrške EU za prevazilaženje energetske krize i obezbijeđivanja nedostajućih sredstava za finansiranje pojedinih budžetskih obaveza do kraja tekuće godine, kao i zbog povećanja primitaka.

Izvorni prihodi budžeta iznose 2.422,8 miliona eura i veći su za 275,3 miliona u odnosu na planirane Zakonom o budžetu.  Naplata prihoda budžeta u dosadašnjem periodu godine značajno je veća u odnosu na isti period prethodne godine. Značajan dio povećanja budžetskih prihoda odnosi se na jednokratne prilive koji nijesu vezani za nove mjere fiskalne politike ili značajnije strukturne reforme kojima se unapređuje struktura privrede i stvara nova vrijednost. Procjenjuje se da će učešće jednokratnih prihoda iznositi preko 180 miliona eura, od čega se najznačajniji odnose na:

• naplaćene prihode po osnovu hedžing aranžmana zaključenog u 2021. godini, radi zaštite od valutnog rizika kredita zaključenog u dolarima za potrebe izgradnje auto-puta „Bar-Boljare“, u iznosu od 60 miliona eura;
• akumuliranih prihoda iz prethodnog perioda po osnovu implementacije programa „Ekonomskog državljanstva“, koji su planirani u 2023. godini u iznosu od 75 miliona eura;
• planirane naplate dividendi po osnovu ostvarene dobiti privrednih društava u većinskom vlasništvu države u iznosu od 40 miliona eura;
• ostvarene naplate EU donacija u iznosu od 27 miliona eura.

Pored navedenog, veća naplata prihoda u odnosu na prethodnu godinu, u odnosu na dosadašnji period godine zabilježena je kod:

• poreza i doprinosa na zarade tačnije kod doprinosa penzijsko-invalidskog osiguranja, usljed smanjenja sive ekonomije na tržištu rada (prevashodno kao mjere smanjenja ukupnog poreskog opterećenja na zarade u sklopu paketa reformi Evropa sad 1) i povećanja zarada zaposlenih u javnom sektoru;
• poreza na dobit pravnih lica, usljed primjene progresivne stope oporezivanja (Evropa sad 1) i velikog rasta ekonomske aktivnosti ostvarene u 2022. godini;
• Poreza na dodatu vrijednost usljed rasta ekonomske aktivnosti podstaknute prevashodno rastom lične potrošnje i inflacijom. Na povećanje ovog oblika poreza uticala je dobra turistička sezona kao i značajan broj stranih državljana sa trenutnim prebivalištem u Crnoj Gori. 

Ukupni rashodi budžeta planirani su u iznosu od 2.639,1 miliona eura što je za 125,3 miliona eura više u odnosu na prvobitno planirane. Povećanje rashoda budžeta predlaže se usljed nedostajućih sredstava prevashodno u oblasti socijalne i dječije zaštite, penzionog osiguranja i obezbjeđivanja nedostajućih sredstava za finansiranje zdravstvenog sistema, i to:

• za ispatu prava iz oblasti socijalne i dječje zaštite u iznosu od 23,1 miliona;
• prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja 32,0 miliona;
• nedostajućih sredstava u okviru Fonda zdravstva 19,0 miliona;
• isplate subvencija poslodavcima koji zapošljavaju lica sa invaliditetom u iznosu od 11,5 miliona;
• nedostajućih sredstava za zarade u iznosu od 7,4 miliona.

Pored ostalog, planiran je deficit budžeta u iznosu od 216,3 miliona eura, što je za 125,3 miliona manje od planiranog Zakonom o budžetu za 2023. godinu.

Utvrđen je i Predlog odluke o izmjenama i dopuni Odluke o zaduživanju Crne Gore za 2023. godinu. Riječ je o tehničkim izmjenama radi usklađivanja sa Predlogom zakona o izmjenama Zakona o budžetu Crne Gore za 2023. godinu. 

Vlada se upozala sa Informacijom o predlozima zakona i drugih akata koje je Skupštini Crne Gore dostavila 43. Vlada Crne Gore. S obzirom na to da je Pravilnikom o kancelarijskom poslovanju u Skupštini Crne Gore propisano da se završetkom mandatnog perioda arhiviraju svi akti koji su u skupštinskoj proceduri, predsjednik Skupštine je dostavio Vladi spisak predloga zakona i drugih akata koje je Vlada podnijela Skupštini 27. i 28. saziva, a koje Skupština nije razmatrala. Tim povodom, Vlada je zaključila da se predlozi navedenih akata povlače iz skupštinske procedure, dok su nadležna ministarstva zadužena da, ukoliko ostaju pri pojedinim predlozima koje je utvrdila 43. Vlada, iste pripreme saglasno Poslovniku Vlade i dostave Vladi na razmatranje i utvrđivanje u roku od 15 dana.

Usvojena je Informacija o pripremi Programa ekonomskih reformi (PER) za Crnu Goru za period 2024 - 2026. godina. Program je srednjoročni strateški dokument koji Crna Gora priprema u okviru dijaloga o ekonomskom upravljanju sa Evropskom unijom. Dokument se sastoji iz tri ključna poglavlja i to: makroekonomski okvir, fiskalni okvir i poglavlje o strukturnim reformama. Novina u odnosu na prošlogodišnji Program je da je analiza strukturnih reformi podijeljena u tri oblasti, umjesto dosadašnjih 13, i to: konkurentnost, održivost i otpornost, te ljudski kapital i socijalne politike. Predviđeno je da Program sadrži najaviše šest mjera strukturnih reformi iz navedenih oblasti, koje treba da se odvijaju u periodu od najviše tri godine sa specifičnim ciljevima koje treba postići svake godine. U Informaciji se, pored ostalog, navodi da je ukupan broj planiranih obaveza u 2023. godini iznosio 300, od čega je u ovom trenutku realizovano 77, što čini 26 %. U zakonodavnom dijelu planirano je 229 obaveza, od čega je realizovano 39 (17%) i to sedam zakona i 32 podzakonska akta. 0d 71 planiranog strategijskog dokumenta realizovano je 38 (54%).

Na današnjoj sjednici, Vlada je razmotrila i više kadrovskih pitanja dostupnih na linku.